Phiên toàn thể Hội nghị Môi trường toàn quốc lần thứ IV

Ngày 30/9/2015, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội, Bộ TN&MT đã long trọng tổ chức Phiên toàn thể Hội nghị Môi trường toàn quốc lần thứ IV. Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tới dự và chỉ đạo Hội nghị.

Đoàn Chủ tịch điều hành Hội nghị

Hội nghị có sự tham dự của Lãnh đạo các Bộ, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội ở Trung ương; UBND; Sở TN&MT các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, một số tập đoàn, Tổng công ty và doanh nghiệp; Các chuyên gia, nhà khoa học hoạt động trong lĩnh vực môi trường; Đại diện một số Đại sứ quán, tổ chức quốc tế và các cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang khẳng định, năm 2010, Bộ TN&MT đã tổ chức thành công Hội nghị Môi trường toàn quốc lần thứ III và các sự kiện liên quan. Hội nghị đã trở thành ngày hội của những người làm công tác BVMT, từ các nhà quản lý, hoạch định chính sách đến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà đầu tư, đại diện tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng dân cư, tổ chức quốc tế cùng tham gia trao đổi, thảo luận, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, phân tích những nguyên nhân và bài học kinh nghiệm, từ đó xác định phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp cho công tác BVMT giai đoạn 2011 - 2015.

Quán triệt tinh thần của Hội nghị môi trường toàn quốc lần thứ III, cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng và Chính phủ, công tác BVMT của nước ta trong những năm qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Hệ thống chính sách, pháp luật về BVMT tiếp tục có những bước phát triển mới, ngày càng hoàn thiện, đồng bộ với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà Đảng và Nhà nước ta đang xây dựng; Tổ chức chuyên môn về BVMT đã được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương và tại các Bộ/ngành; Hợp tác quốc tế về BVMT liên tục được tăng cường, mở rộng. Bên cạnh đó, chất lượng môi trường ở nhiều địa phương đã có những chuyển biến tích cực; Bước đầu thành công trong việc thực hiện mục tiêu kiểm soát, hạn chế về cơ bản mức độ gia tăng ô nhiễm, suy thoái tài nguyên và suy giảm đa dạng sinh học; Tiếp tục cải thiện chất lượng môi trường.

Toàn cảnh Phiên toàn thể Hội nghị

Bên cạnh những thành công đạt được, công tác BVMT vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau như: Môi trường một số khu vực vẫn bị ô nhiễm, đặc biệt tại các lưu vực sông, khu công nghiệp, đô thị, nông thôn và làng nghề; Vi phạm pháp luật về BVMT với thủ đoạn ngày càng tinh vi; Khai thác tài nguyên không hợp lý, gây ô nhiễm môi trường; Tình trạng phá rừng, săn bắt, mua bán trái phép động, thực vật hoang dã, sinh vật ngoại lai xâm lấn đang diễn biễn phức tạp.

Báo cáo tóm tắt tổng kết công tác BVMT giai đoạn 2011 - 2015 và định hướng giai đoạn 2016 - 2020, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Nguyễn Văn Tài cho biết, trong giai đoạn vừa qua hệ thống pháp luật về BVMT tiếp tục được hoàn thiện, Luật BVMT 2014 được thông qua với nhiều quy định mới đáp ứng công tác BVMT giai đoạn hiện nay. Tổ chức bộ máy cơ quan quản lý nhà nước về BVMT tiếp tục được kiện toàn. Giai đoạn 2011- 2015, chi thường xuyên cho sự nghiệp BVMT được tăng dần hàng năm và cao hơn giai đoạn trước. Bên cạnh nguồn đầu tư từ ngân sách nhà nước, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích nguồn vốn xã hội hóa BVMT… nhờ đó những năm qua công tác BVMT đã có bước chuyển biến tích cực về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về môi trường của cộng đồng, doanh nghiệp; số lượng và mức độ tác động của các nguồn gây ô nhiễm, tác động xấu lên môi trường giảm dần; việc lợi dụng nhập khẩu phế liệu để đưa chất thải vào Việt Nam giảm; tỷ lệ nước thải, chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, tái chế tăng; chất thải nguy hại được quản lý tốt hơn thông qua việc kiểm soát nguồn phát thải, thu gom, lưu giữ, vận chuyển và xử lý…

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Trong giai đoạn 2016 - 2020, tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về BVMT, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế; Đẩy mạnh vai trò của khoa học và công nghệ, tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, chính phủ các nước về BVMT; Phát huy vai trò của Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, quần chúng trong việc huy động toàn dân tham gia BVMT… Tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả các công cụ, biện pháp quản lý nhà nước về BVMT; Đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BVMT, đấu tranh phòng chống tội phạm về môi trường tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông; Tăng cường kiểm soát hoạt động nhập khẩu phế liệu, máy móc, phương tiện, thiết bị đã qua sử dụng; Thực hiện có hiệu quả Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030…

Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã trao đổi, thảo luận nhiều nội dung trong công tác BVMT trong 5 năm qua cũng như giai đoạn 5 năm tới. Hội nghị cũng đã được nghe các báo cáo khuyến nghị của các chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học tại Hội thảo quản lý nhà nước về BVMT, Hội thảo khoa học công nghệ trong lĩnh vực BVMT; báo cáo tham luận của Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Bộ, ngành, địa phương và một số tổ chức quốc tế.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, BVMT vừa là mục tiêu vừa là nội dung cơ bản của phát triển bền vững. Ngày nay, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước… đã trở thành những vấn đề toàn cầu, mà không một quốc gia nào có thể tự giải quyết được.  

Nhận thức rõ vai trò, ý nghĩa của BVMT, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách đối với vấn đề quan trọng này. Hội nghị Trung ương 7, Khóa XI đã ban hành Nghị quyết về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên, BVMT.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang phát biểu khai mạc Hội nghị

Nhìn lại 5 năm qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhận thấy, công tác BVMT đã đạt được những kết quả tích cực: Hệ thống cơ chế chính sách, pháp luật đã được rà soát, bổ sung, không ngừng hoàn thiện; Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương tiếp tục được kiện toàn, năng lực quản lý được cải thiện; Đầu tư từ ngân sách cho BVMT đã được quan tâm hơn, tăng dần qua từng năm (tổng chi sự nghiệp môi trường năm 2015 là 11.400 tỷ đồng, tăng gần gấp đôi so với năm 2010 là 6.230 tỷ đồng); Các công cụ, biện pháp quản lý nhà nước về TN&MT được áp dụng và bước đầu phát huy hiệu quả; Công tác thanh tra, kiểm tra BVMT tiếp tục được đẩy mạnh, kiên quyết xử lý những cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và đạt chỉ tiêu hàng năm do Quốc hội đề ra.

Để BVMT trở thành một nội dung quan trọng trong đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển bền vững, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị, trong thời gian tới, ngành môi trường cần tập trung thực hiện 7 nhiệm vụ quan trọng:

Thứ nhất, triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng XII sắp tới, các Nghị quyết Trung ương, quy định pháp luật về BVMT. Hoàn thiện hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành Luật BVMT năm 2014; sửa đổi Luật Đa dạng sinh học và các luật có liên quan nhằm thực hiện tốt hơn công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Thứ hai, đẩy mạnh truyền thông về ý thức, trách nhiệm tuân thủ pháp luật, tham gia BVMT trong cộng đồng, người dân và doanh nghiệp. Xây dựng và phát triển xã hội văn minh, người dân có lối sống, cách ứng xử thân thiện với môi trường.

Thứ ba, tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy và tăng cường năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là ở các địa phương, cấp huyện, xã, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao công tác quản lý nhà nước về BVMT.

Thứ tư, tăng cường đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư cho BVMT. Ưu tiên vốn đầu tư phát triển, vốn vay, ODA để giải quyết các vấn đề môi trường bức xúc, tồn tại kéo dài, ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của người dân. Huy động hiệu quả nguồn lực trong xã hội; khuyến khích xã hội hóa, đầu tư theo hình thức hợp tác công tư, đặc biệt là về thu gom, xử lý chất thải rắn, nước thải sinh hoạt tập trung. Sớm thành lập các quỹ BVMT để có thể chủ động nguồn vốn giải quyết các vấn đề môi trường.

Thứ trưởng Trần Hồng Hà trình bày Thông cáo chung của Hội nghị

Thứ năm, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ trong ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và BVMT. Thúc đẩy đổi mới công nghệ sản xuất tiết kiệm năng lượng, sử dụng có hiệu quả tài nguyên, phát triển công nghiệp các bon thấp.

Chú trọng nâng cao thành tố môi trường trong cơ cấu giá trị của hàng hóa, dịch vụ, hình thành các sản phẩm “xanh”, dịch vụ “xanh” thân thiện với môi trường. Hạn chế đầu tư vào các ngành, lĩnh vực sản xuất gây ô nhiễm, tác động xấu lên môi trường. Thận trọng trước nguy cơ nước ta trở thành bãi thải công nghệ lạc hậu của các nước phát triển.

Thứ sáu, phát huy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công cụ đánh giá môi trường chiến lược, cơ sở dữ liệu môi trường để dự báo, phòng ngừa các nguồn gây ô nhiễm, tác động xấu lên môi trường. Đẩy mạnh công tác thanh tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, quy chuẩn về BVMT, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Kiểm soát chặt nguồn phát sinh, việc lưu giữ, vận chuyển và xử lý chất thải nguy hại không để tái gây ô nhiễm môi trường.

Thứ bảy, chủ động hợp tác, hội nhập quốc tế, tranh thủ nguồn lực cho công tác BVMT. Coi trọng việc thực hiện các cam kết quốc tế, nỗ lực thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên hợp quốc phù hợp với điều kiện của nước ta. Việt Nam là thành viên, đối tác có trách nhiệm trong nỗ lực chung giải quyết các vấn đề môi trường toàn cầu.

Trên cơ sở các báo cáo tham luận, ý kiến phát biểu của các đại biểu tham dự Hội nghị và đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Hội nghị đã thông qua Thông cáo chung do Thứ trưởng Trần Hồng Hà trình bày.

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Tài trình bày Báo cáo tổng kết công tác BVMT giai đoạn 2011 - 2015

Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang đã có một số kết luận quan trọng, cụ thể: Cần ưu tiên bố trí nguồn lực của Bộ, ngành và địa phương cho công tác BVMT phù hợp với tốc độ phát triển của nền kinh tế; nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy xã hội hóa hoạt động BVMT; cơ chế huy động vốn đầu tư trở lại cho BVMT dựa trên nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền”, “người hưởng lợi từ môi trường phải chi trả” và cơ chế khuyến khích, thúc đẩy hợp tác công - tư trong lĩnh vực môi trường; bảo đảm có đủ nguồn lực để thực hiện tốt các nội dung của các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Chính phủ và Chiến lược BVMT quốc gia; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về BVMT, đặc biệt đối với các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng…

Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang đã đề nghị ngay sau Hội nghị này, các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung quán triệt và tổ chức triển khai một cách nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cũng như đề xuất, kiến nghị của Hội nghị.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tham quan Triển lãm quốc tế về BVMT

Trong khuôn khổ của Hội nghị đã diễn ra nhiều sự kiện quan trọng như: Triển lãm quốc tế về BVMT; Lễ tuyên dương điển hình tiên tiến về BVMT giai đoạn 2011 - 2015, Hội thảo quản lý nhà nước về BVMT, Hội thảo khoa học và công nghệ trong lĩnh vực BVMT với sự tham gia của đông đảo các nhà quản lý, nhà khoa học, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Theo tapchimoitruong